Η Μεσσηνιακή Μάνη διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών για περιπατητές όλων των ηλικιών και προτιμήσεων. Τα πιο δημοφιλή και εντυπωσιακά από τα φαράγγια του Ταϋγέτου στην περιοχή αυτή είναι του Βυρού, του Ριντόμου και του Φονέα.
Η Μεσσηνιακή Μάνη διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών για περιπατητές όλων των ηλικιών και προτιμήσεων -αποτελεί μάλιστα έναν από τους κύριους λόγους για τον οποίο οι επισκέπτες από όλο τον κόσμο επιλέγουν να κάνουν διακοπές στην περιοχή.
Μπορεί κανείς να περπατήσει σε λιθόστρωτα μονοπάτια, να κάνει σύντομες διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος ή πολύωρες αναβάσεις στις κορυφές.
Ανάμεσα στα άλλα, ξεχωριστή θέση έχουν τα φαράγγια του Ταϋγέτου: ο Βυρός, το Ρίντομο (Κασκάραγα, ή Κοσκάρακα) και του Φονέα (Νούπαντης). Περπατώντας σ’ αυτά θα γνωρίσετε τα άγρια τοπία της Μάνης και θα νιώσετε κι εσείς κομμάτι της ιστορίας της.
Το φαράγγι του Βυρού. Το δεύτερο μεγαλύτερο φαράγγι του Ταϋγέτου και το πιο ιστορικό, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του βουνού και έχει μήκος περίπου 20 χλμ. Είναι από τα πιο εντυπωσιακά της Ελλάδας. Ξεκινάει από το δάσος της Βασιλικής και καταλήγει στον Μεσσηνιακό κόλπο, στην παραλία Ριτσά της Καρδαμύλης.
Κατά μία εκδοχή, στην αρχαιότητα αυτή ήταν η επονομαζόμενη «Βασιλική Οδός» που ένωνε τη Σπάρτη με το λιμάνι της, την Καρδαμύλη.
Στους νεότερους χρόνους και μέχρι τη δεκαετία του 1980 τα μονοπάτια στον Βυρό ήταν οι μόνες οδοί επικοινωνίας των κατοίκων στις περιοχές του Εξωχωρίου και των Τσερίων.
Η πιο εύκολη περιπατητική διαδρομή είναι από τα Τσέρια στην Καρδαμύλη (ή αντίστροφα). Είναι καταπράσινη, γεμάτη πεύκα, κέδρους, κυπαρίσσια, μαυρόπευκα. Με μια μικρή παράκαμψη θα δείτε τη μονή του Σωτήρος που κτίστηκε τον 14ο αι. και ανακαινίστηκε το 1807. Θα καταλήξετε στο γεφυράκι της Καρδαμύλης.
Η λιγότερο εύκολη διάσχιση ξεκινάει από το πυκνό δάσος της Βασιλικής και περνάει κάτω από τα πανύψηλα τοιχώματα του φαραγγιού. Είναι εντυπωσιακή -όμως δεν ενδείκνυται για αρχάριους ορειβάτες και άτομα χωρίς καλή φυσική κατάσταση. Το μεγαλύτερο τμήμα της διαδρομής γίνεται στην κοίτη του φαραγγιού, κάτι που σημαίνει περπάτημα πάνω σε κροκάλες όλων των μεγεθών και σχημάτων. Παρ΄ όλα αυτά, αποτελεί μία από τις πιο όμορφες πεζοπορίες στον Ταΰγετο.
Μήκος διαδρομής: 12 χλμ., διάρκεια έως 5.30 ώρες με στάσεις, υψομετρική διαφορά 1020 μ.
Το φαράγγι του Ριντόμου. Θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα φαράγγια στην Ελλάδα. Ο Παυσανίας το ονόμασε Χοίρειο Νάπη, δηλαδή κοιλάδα χοίρων. Ξεκινάει από την Νεραϊδοβούνα σε υψόμετρο 2031. Περνάει κοντά στα χωριά Πηγάδια, Κέντρο Γαϊτσών, Δολοί για να καταλήξει στην ακτή της Σάντοβας, στο χωριό Κιτριές, ανατολικά της Καλαμάτας. Το φαράγγι είναι γνωστό ως Ρίντομο στο ανατολικό και ψηλότερο τμήμα του, και Κοσκάραγα (ή Κασκαράκα) στο δυτικό κομμάτι που καταλήγει στη θάλασσα. Εάν κάποιος θελήσει να κάνει την πλήρη διάσχιση θα χρειαστεί δύο ημέρες.
Πολλά γεωλογικά φαινόμενα έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στο άγριο αυτό φαράγγι με την πλούσια χλωρίδα, τις σχεδόν κατακόρυφες πλαγιές, τα ρήγματα και τις έντονες πτυχώσεις των πολύχρωμων πετρωμάτων. Καλοφτιαγμένα καλντερίμια υπάρχουν στα Πηγάδια και στα Αλτομιρά. Είναι φυσικές δίοδοι προς το φαράγγι, όπως και οι Γαϊτσές και η Κοσκάραγα, με το όμορφο γεφύρι στον παλιό δρόμο Καλαμάτας-Κάμπου.
Mπορείτε να κάνετε μια πεζοπορία σχεδόν 8.5 χλμ., διάρκειας περίπου 4 ωρών με στάσεις. Η διάσχιση αυτή είναι απαιτητική, με υψομετρικές διαφορές από 730-1060 μ.
Ξεκινάει από το σχεδόν ακατοίκητο χωριό Πηγάδια στη καρδιά του Ταϋγέτου (26 χλμ. ανατολικά της Καλαμάτας). Από εκεί ένα μονοπάτι-καλντερίμι παράλληλο με χαράδρα οδηγεί στο Πηγαδιώτικο γεφύρι, το πιο χαρακτηριστικό τμήμα του Ριντόμου. Η πορεία συνεχίζεται μέσα στο φαράγγι με την παρθένα φύση και τις εντυπωσιακές ορθοπλαγιές.
Στο ανώτερο τμήμα, τρία μεγάλα ρέματα ενώνονται για να σχηματίσουν τη συνέχεια του φαραγγιού. Το εντυπωσιακό σημείο συνάντησής τους είναι η θέση Κλήμα, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς Καψοδεματούσας. Από εδώ φτάνει κανείς στον οικισμό Ρίντομο. Παλαιότερα είχε πρόσβαση μόνο μέσω του φαραγγιού, ενώ στις μέρες μας φθάνει εδώ και ένας (κακοτράχαλος) χωματόδρομος. Το καλοκαίρι τον οικισμό αυτό κατοικούσαν μόνο λίγες οικογένειες κτηνοτρόφων.
Η πρόσβαση στον οικισμό Πηγάδια, γίνεται από χωματόδρομο.
Η καλύτερη εποχή για το περπάτημα αυτό είναι τέλος άνοιξης-αρχές καλοκαιριού.
Το φαράγγι του Ριντόμου θεωρείται από τα πιο όμορφα στην Ελλάδα. Ο Παυσανίας το ονόμασε Χοίρειο Νάπη, δηλαδή κοιλάδα χοίρων. Ξεκινάει από την Νεραϊδοβούνα σε υψόμετρο 2031. Περνάει κοντά στα χωριά Πηγάδια, Κέντρο Γαϊτσών, Δολοί για να καταλήξει στην ακτή της Σάντοβας, στο χωριό Κιτριές, ανατολικά της Καλαμάτας.
Το φαράγγι του Φονέα. Ένα ονειρεμένο περπάτημα σας περιμένει στο φαράγγι του Φονέα, το οποίο οι ντόπιοι αποκαλούν της Νούπαντης. Το φαράγγι βρίσκεται στον Δυτικό Ταΰγετο και αρχίζει να σχηματίζεται από τη μονή Βαϊδενίτσας (3 χλμ. από το χωριό Σαϊδόνα), για να καταλήξει στην παραλία του Φονέα, μεταξύ Στούπας και Καρδαμύλης. Η μονή Βαϊδενίτσας προσφέρει εκπληκτική θέα στο φαράγγι. Βρίσκεται πολύ κοντά στον Πύργο Κιτρινιάρη και στη μονή Σαμουήλ. Και τα τρία συγκροτήματα είχαν οχυρωματική αρχιτεκτονική. Σε συνδυασμό με το ορεινό ανάγλυφο της περιοχής συντελούσαν στην άμυνα των ανθρώπων που ζούσαν στα χωριά γύρω τους.
Στα παλιά χρόνια το φαράγγι ήταν γεμάτο με κόσμο αφού τo καλοφτιαγμένο μονοπάτι που το τέμνει ένωνε τα χωριά Σαϊδόνα, Εξωχώριο και Προάστιο.
Αξιοθέατο είναι το μονοκάμαρο πέτρινο γεφύρι του Προαστίου, κτισμένο στη δεκαετία του 1930, με μήκος 25 μ. και άνοιγμα τόξου 15 μ. Από εκεί περνούσε ο δρόμος που ένωνε το Προάστιο με την Καστανιά και τη Σαϊδόνα.
Προτιμήστε να κάνετε τη διάσχιση με αφετηρία τη Σαϊδόνα, ή το Προάστιο, καθώς σε κάποια σημεία της πλήρους διαδρομής υπάρχουν κατά καιρούς κατολισθήσεις.
Ήξερες ότι
Το μονοπάτι ξεκινάει ως λιθόστρωτο. Εάν κάνετε ολόκληρη τη διαδρομή των 8 χλμ. ο συνολικός χρόνος είναι 5.30-6.30 ώρες.
Θα χρειαστείτε τον απαραίτητο εξοπλισμό για trekking και ορειβατικά σκοινιά, καθώς σε κάποια σημεία τα περάσματα είναι λίγο πιο δύσκολα.
Μπορείτε να κάνετε τη διάσχιση νωρίς το πρωί (αν είναι καλοκαίρι), και το φθινόπωρο. Προσοχή στις ξαφνικές μπόρες, γιατί μπορεί να ανέβει απότομα η στάθμη του νερού.
Την έξοδο της χαράδρας προς τη θάλασσα την λένε του Φονέα γιατί αρκετοί άνθρωποι και ζώα είχαν πνιγεί στην προσπάθεια τους να διασχίσουν το ρέμα όταν κατέβαζε πολύ νερό. (Δείτε πληροφορίες για την παραλία του Φονέα).
Find the destination on the interactive map below.
Ενημερωθείτε για ενδιαφέροντα θέματα γύρω από τον προορισμό μέσα από το περιεχόμενο των χρηστών μας
Progettato e realizzato da Cosmote