Η Καστάνιτσα

Το αρχαιότερο χωριό της Τσακωνιάς απλώνεται στην πλαγιά του Πάρνωνα. Περιτριγυρίζεται από καταπράσινες ρεματιές με καστανιές, έλατα και πλατάνια. Από το 1967 έχει χαρακτηριστεί ως Διατηρητέος Οικισμός Ιδιαίτερου Φυσικού και Αρχιτεκτονικού Κάλους, και θεωρείται από τα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας.

Φωτογραφίες

Το αρχαιότερο χωριό της Τσακωνιάς (Γουστένιτσα στα τσακώνικα) απλώνεται στην πλαγιά  του Πάρνωνα και τα παράθυρα των πυργόσπιτων, που θυμίζουν μάτια με στόμα, κάνουν τα κτίσματα να μοιάζουν ανθρωπόμορφα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 840 και περιτριγυρίζεται από καταπράσινες ρεματιές με καστανιές, έλατα και πλατάνια. Από το 1967 έχει χαρακτηριστεί ως Διατηρητέος Οικισμός Ιδιαίτερου Φυσικού και Αρχιτεκτονικού Κάλους, και θεωρείται ως ένα από τα ομορφότερα ορεινά χωριά στην Ελλάδα. 
Όλα τα σπίτια είναι πετρόκτιστα και ασβεστωμένα -άλλωστε η Καστάνιτσα ήταν χωριό ασβεστάδων. Έχουν στέγες από σταχτοπράσινο σχιστόλιθο, καμάρες, τόξα και λουλουδιασμένες αυλές. 

Στο βόρειο τμήμα της Καστάνιτσας βρίσκονται τα ερείπια του πύργου Καψαμπέλη, όπου θα ανέβετε από μονοπάτι για να απολαύσετε και την εντυπωσιακή θέα. Θεωρείται πως κτίστηκε αρχικά τον 14ο αι. από τους Βυζαντινούς για να ελέγχουν τον δρόμο από την Αργολίδα ως τη λακωνική πεδιάδα. Είχε ύψος πάνω από 8 μ., δύο ορόφους και πολεμίστρες. Εκεί κατέφευγαν οι κάτοικοι για να προστατευτούν από τους Τούρκους και το 1810 συντηρήθηκε με έξοδα του οπλαρχηγού Καψαμπέλη. Γκρεμίστηκε το 1945, στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. 

Τα επιβλητικά πυργόσπιτα της Καστάνιτσας έχουν ιστορία 300 ετών και θα τα θαυμάσετε περπατώντας στις γειτονιές -κυρίως σ’ αυτήν του Πύργου. Είναι τριώροφα, με μικρά ξύλινα μπαλκόνια και μικρά παράθυρα. Η πλατεία του χωριού προσφέρει θέα που εκτείνεται ως τον Αργολικό κόλπο. Πάνω από το παλιό κτίριο το δημοτικού σχολείου ξεχωρίζει η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Είναι του 1780, με περίτεχνο ρωσικό τέμπλο φτιαγμένο στην Οδησσό το 1818, δώρο της τσαρίνας Αικατερίνης της Μεγάλης προς επιφανή Καστανιτσιώτη της Οδησσού.

Γύρω από το χωριό διατηρούνται αρκετά ξωκλήσια, με παλαιότερο του Αγίου Παντελεήμονα, όπου θα πάτε περπατώντας μέσα σε ένα ωραίο δάσος από καστανιές.  
Ήταν το δισυπόστατο καθολικό της μονής Αγίου Νικολάου Κοντολινάς, που κτίστηκε στις αρχές του 16ου αι. και κάηκε το 1826 από τους Τούρκους. 
Από τους νερόμυλους οι οποίοι υπήρχαν παλιά έξω από τον οικισμό σήμερα έχουν μείνει τα ερείπια ενός μόνο, που σταμάτησε να λειτουργεί το 1970. 

Μονοπάτια. Με αφετηρία την πλατεία της Καστάνιτσας μπορείτε να κάνετε μια εύκολη κυκλική διαδρομή μέσα στο δάσος για να δείτε την Παναγία της Μπαρκούς και την πηγή της Μάνας. Μια άλλη πρόταση είναι να ακολουθήσετε το παλιό μονοπάτι του Αγίου Δημητρίου και να φτάσετε ως το ξωκλήσι της Παναγίας Μπιστόλενας. 
Εξαιρετικό είναι το μονοπάτι από την Καστάνιτσα προς τον Πραστό  (7.8 χλμ., σηματοδοτημένο) που ξεκινάει από τον Αϊ Γιώργη. Διατρέχει τις ανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα και ήταν ο παλιός δρόμος επικοινωνίας των δυο χωριών. Θα περάσετε από δάση με καστανιές, κέδρους, πλατάνια, θα δείτε το ποτάμι και το ρέμα της Μαζιάς, ερείπια νερόμυλων, ξωκλήσια και παλιές αγροικίες. 

Ο ασβέστης της Καστάνιτσας, όπως και της Σίταινας, ήταν φημισμένος. Η παραγωγή του ήταν μεγάλη στις δεκαετίες του ‘50 και του ’60. Τότε στο χωριό λειτουργούσαν 15 καμίνια στα οποία απασχολούνταν έως και 200 άνθρωποι που δούλευαν 15-20 ώρες. Η διαδικασία ήταν χρονοβόρα και δύσκολη και για να φτιάξουν τον ασβέστη τα καμίνια έκαιγαν έως και 120 ώρες!  

Τα καστανοδάση
Στον Πάρνωνα τα δάση με τις καστανιές απλώνονται σε περίπου 21.000 στρέμματα. Η Καστάνιτσα, έχει γύρω της μεγάλους και παραγωγικούς καστανεώνες -έστω και αν πλέον η παραγωγή είναι μειωμένη. Από το 1983, κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου τα κάστανα έχουν την τιμητική τους. Εάν βρεθείτε στην Καστάνιτσα εκείνες τις ημέρες θα βρείτε πάγκους με τα προϊόντα και τα κεράσματα (κάστανα σε όλες τις εκδοχές -ψημένα, βραστά, σε γλυκά κ.α.), και θα κάνετε ξεναγήσεις-περιηγήσεις. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν μουσική, χορό, διαγωνισμό μαγειρικής και τις «καστανοδρομίες» που είναι κουταλοδρομίες με κάστανα -ένα παιχνίδι που θα απολαύσουν ιδιαίτερα τα παιδιά. 
Δείτε στον ιστότοπο της Καστάνιτσας συνταγές με κάστανο http://kastanitsa.gr

Ο Πλάτανος και οι καταρράκτες της Λεπίδας
Ένα άλλο παραδοσιακό χωριό της περιοχής είναι ο Πλάτανος. Ξεκινώντας από εκεί μπορείτε να κάνετε μια εύκολη πεζοπορική διαδρομή (30΄) στο επάνω τμήμα του φαραγγιού του Βρασιάτη, όπου σχηματίζονται οι καταρράκτες της Λεπίδας με ύψος 70 μ. Είναι μικρή και πολύ όμορφη, κατάλληλη για όλους. Μόνο μην έρθετε ημέρες με βροχή ή χιόνι γιατί τα βράχια της κοίτης είναι γλιστερά. 
Το μονοπάτι ξεκινάει περίπου 2 χλμ. βόρεια του Πλάτανου. 
Δείτε περισσότερα για το χωριό στο: www.platanoskynourias.gr.

Ήξερες ότι

Η Καστάνιτσα απέχει 72 χλμ. από την Τρίπολη. 

Λειτουργούν παραδοσιακοί ξενώνες, καφενεία και ταβέρνες που έχουν ως σπεσιαλιτέ -τι άλλο- το χοιρινό με κάστανα. 

Στο χωριό μιλιέται ακόμη η τσακώνικη διάλεκτος.  

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.