Καρδαμύλη

Χτισμένη στον Μεσσηνιακό κόλπο, η Καρδαμύλη έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Ευρώπης και αν έχετε την τύχη να περάσετε λίγο χρόνο εκεί, θα καταλάβετε αμέσως το γιατί! Είναι ο πιο λαμπερός καλοκαιρινός προορισμός στην Έξω Μάνη, έχει μια υπέροχη παραλία, η γύρω εξοχή είναι εκπληκτική και τα παλιά πετρόκτιστα σπίτια με τους κήπους τους προσδίδουν έναν αέρα παλιάς γοητείας. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε το οχυρωμένο συγκρότημα Τρουπάκη-Μουρτζίνου στην Παλιά Καρδαμύλη που λειτουργεί ως μουσείο.

Φωτογραφίες

+ 11

Το περιοδικό Travel & Leisure συμπεριέλαβε την Καρδαμύλη στη λίστα με τα πιο όμορφα χωριά της Ευρώπης, και αν έχετε την τύχη να περάσετε λίγο χρόνο εκεί, θα καταλάβετε αμέσως γιατί. Πρόκειται για ένα μικρό χωριό με πέτρινα σπίτια και κεραμοσκεπές, τα περισσότερα χτισμένα με τη χαρακτηριστική μανιάτικη αρχιτεκτονική, μέσα σε μια θάλασσα από ελαιόδεντρα. Ο Ταΰγετος υψώνεται εντυπωσιακά πίσω από το χωριό και οι δρόμοι οδηγούν προς τον Μεσσηνιακό κόλπο. 

Η Καρδαμύλη είναι ο μεγαλύτερος παραθαλάσσιος οικισμός της Έξω Μάνης και φιλοξενεί εδώ και πολλά χρόνια τουρίστες, παρέχοντας πάντα εξαιρετικής ποιότητας υπηρεσίες. Υπάρχουν τρεις συνοικίες, η Παλιά Καρδαμύλη, η Κάτω Καρδαμύλη και η Σκάλα. Όπου κι αν μείνετε θα απολαύσετε την περιπλάνηση στο χωριό κοιτάζοντας τις αυλές και τους κήπους γεμάτους λουλούδια, αμπέλια και γιασεμιά. Στην περιοχή Τίκλα, ακριβώς πάνω από τα βράχια, μπορείτε να επισκεφθείτε τις κομψές ταβέρνες, τα all day εστιατόρια και τα καφέ.  

Αφιερώστε χρόνο για να επισκεφθείτε την Παλιά Καρδαμύλη και να δείτε το οχυρωματικό συγκρότημα Τρουπάκη-Μουρτζίνου, το οποίο είναι πλέον διατηρητέο μνημείο: Είναι πάντα καλό να μαθαίνετε λίγα περισσότερα για το μέρος στο οποίο μένετε, και αυτό το συγκρότημα κτιρίων φιλοξενεί ένα μουσείο όπου μπορείτε να κάνετε ακριβώς αυτό. Τα ίδια τα κτίρια είναι συναρπαστικά, με ένα εντυπωσιακό μανιώτικο πυργόσπιτο, μια οχυρωμένη κατοικία, βοηθητικά κτίρια και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα (18ος αιώνας). Ο κύριος πυρήνας του συγκροτήματος έχει χτιστεί σε διάφορες φάσεις -από τα τέλη του 17ου έως τον 19ο αιώνα. Η θέα είναι ένα επιπλέον μπόνους, καθώς μπορείτε να κοιτάξετε πάνω από τα δέντρα και τις στέγες του χωριού προς τη θάλασσα.

Στο πυργόσπιτο υπάρχει μόνιμη έκθεση που περιλαμβάνει χάρτες, σχέδια, γκραβούρες, φωτογραφίες και μακέτες του χωριού. Ωστόσο, όταν πρόκειται για την ουσία, όλο το συγκρότημα είναι μια έκθεση και θα βρείτε πληροφορίες για όλα τα κτίρια -τον πύργο, τη στέρνα, το ναό, τον λαχανόκηπο, το ελαιοτριβείο και το σιδηρουργείο. Στο συγκρότημα πραγματοποιούνται επίσης προσωρινές εκθέσεις. (Τηλ. 27210 73638).
Κοντά στο συγκρότημα Τρουπάκη-Μουρτζίνου βρίσκεται ο "τάφος του Κάστορα και του Πολυδεύκη ". Όπως μας λέει η τοπική παράδοση, τα δίδυμα αδέλφια της Ελένης της Τροίας θάφτηκαν εκεί. 

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η Καρδαμύλη έχει το ίδιο όνομα εδώ και τουλάχιστον 3.240 χρόνια! Από τους αρχαϊκούς χρόνους, μέσω της Μεσσηνιακής κυριαρχίας και της Συμμαχίας των Ελεύθερων Λακώνων μέχρι τους Ρωμαίους και τους Βυζαντινούς ήταν πάντα μια μικρή παραθαλάσσια πόλη και πάντα ονομαζόταν Καρδαμύλη. Το όνομά της αναφέρεται για πρώτη φορά στην Ιλιάδα του Ομήρου, ως η πρώτη από τις "επτά ευνοημένες και καλοκατοικημένες πόλεις" που θα έδινε ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα ως προίκα αν παντρευόταν μια από τις κόρες του. Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει επίσης την Καρδαμύλη, λέγοντάς μας ότι ήταν στολισμένη με πολλούς ναούς και αγάλματα. Η αρχαία Καρδαμύλη ήταν ένας σημαντικός οικισμός, καθώς ήταν το κύριο λιμάνι της Σπάρτης, της ισχυρής αρχαίας πόλης-κράτους. Η πόλη της Σπάρτης συνδεόταν με την Καρδαμύλη μέσω της "Βασιλικής Οδού", η οποία περνούσε μέσα από το φαράγγι του Βύρου.

Στην πιο πρόσφατη ιστορία της, η Καρδαμύλη αναπτύχθηκε και μεγαλούργησε, βασιζόμενη στην τοπική παραγωγή ελαιολάδου. Υπήρχε επίσης ένα ελαιοτριβείο που λειτουργούσε και ως σαπωνοποιείο και το μικρό λιμάνι είχε μεγάλη κίνηση. 
Υπάρχουν μερικές εξαιρετικές παραλίες, όπως η Καλόγρια και η Στούπα, κοντά στην Καρδαμύλη. Θα πρέπει επίσης να επισκεφθείτε μερικά από τα κοντινά χωριά, όπως τα Τσεριά, το Εξωχώρι, η Καστανιά και η Μηλιά. Τέλος, τα περίφημα πλακόστρωτα μονοπάτια του Μπίλιοβου και το φαράγγι του Ριδομώματος είναι ιδανικά για περιπατητές.
Στο γειτονικό Καλαμίτσι βρίσκεται το σπίτι-μουσείο του διάσημου συγγραφέα Patrick Lee Fermor.

ΤΟ ΝΗΣΆΚΙ ΤΗΣ ΜΕΡΌΠΗΣ
Το ακατοίκητο νησί των 35 στρεμμάτων, που ονομάζεται επίσης Αμυγδαλόνησος, απέχει μόλις 400 μ. από το λιμάνι της Καρδαμύλης και μόλις 100 μ. από τη βραχώδη ακτή στα Βαρδιά. Μπορείτε να κολυμπήσετε μέχρι το νησάκι ή να φτάσετε σε αυτό με θαλάσσιο καγιάκ. Ανήκει σε μια παλιά οικογένεια από την Καρδαμύλη από το 1862, και υπάρχουν ερείπια κτιρίων και τειχών από τη μεταβυζαντινή περίοδο, μαζί με την μονόκλιτη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1779).

Το παλιό εργοστάσιο Λιάκειας
Η καμινάδα του εργοστασίου είναι ένα από τα αξιοθέατα της περιοχής της Τίκλας. Το εργοστάσιο, το οποίο κατασκεύαζε σαπούνι και λειτουργούσε επίσης ως ελαιοτριβείο, χτίστηκε από ντόπιους μαστόρους για τους αδελφούς Λιακά το 1932. Έκλεισε το 1958 και σήμερα είναι ερειπωμένο, αλλά αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβιομηχανικά εργοστασιακά κτίρια της Ελλάδας. Ήταν το μεγαλύτερο εργοστάσιο του είδους του στα Βαλκάνια κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και απασχολούσε περίπου 150 εργάτες - μάλιστα αρκετοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Καρδαμύλη, χτίζοντας τα σπίτια τους κοντά στο εργοστάσιο. Μέχρι το 1940 οι πρώτες ύλες μεταφέρονταν στο εργοστάσιο με πλοίο. Πολλές γυναίκες εργάζονταν στο εργοστάσιο όταν αυτό άρχισε να παράγει σαπούνι. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής το κτίριο λειτούργησε μόνο ως ελαιοτριβείο.

Ήξερες ότι:

Κάθε χρόνο οι επισκέπτες της Καρδαμύλης μπορούν να απολαύσουν το Διεθνές Φεστιβάλ Τζαζ του χωριού που περιλαμβάνει δωρεάν συναυλίες σε πλατείες, παραλίες, εστιατόρια, μπαρ.

Το χωριό απέχει 37 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα.

Ο πύργος των Μούρτζινων στην Καρδαμύλη 

Βρίσκεστε στην Παλιά Καρδαμύλη της Μεσσηνίας και απολαμβάνετε τη θέα προς την Καρδαμύλη και την είσοδο του φαραγγιού του Βυρού. Μιασημαντική περίοδος της ιστορίας και την αρχιτεκτονικής της Μάνης είναι αποτυπωμένη στο μνημείο που αντικρίζετε μπροστά σας: Το οχυρωμένο συγκρότημα των Μούρτζινων-Τρουπάκηδων που λειτουργεί ως μουσείο. Έχει χαρακτηριστεί από το 1994 ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο.
Όχι ένας, αλλά τρεις οχυρωματικοί περίβολοι περικλείουν τον πύργο, την οχυρή κατοικία-οντά, τα βοηθητικά κτίσματα και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Ο βασικός πυρήνας του συγκροτήματος έχει κτιστεί σε διαφορετικές φάσεις -από τα τέλη του 17ου ως τον 19ο αι. Το τριώροφο πυργόσπιτο κτίστηκε στην Β’ Ενετοκρατία. Στο ισόγειο ήταν ο στάβλος, οι βοηθητικοί χώροι και οι αποθήκες. Στους ορόφους κατοικούσε η οικογένεια.

Το γεγονός ότι στο συγκρότημα περιλαμβάνεται η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, δείχνει την μεγάλη κοινωνική και οικονομική ισχύ των Τρουπάκηδων. Είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, φτιαγμένη με πωρόλιθο. Χρονολογείται τον 18ο αι. Ξεχωρίζει το πολυώροφο κωδωνοστάσιο και ο ανάγλυφος δικέφαλος αετός στην είσοδο της εκκλησίας που παραπέμπει στους βυζαντινούς χρόνους.

Ποιοι ήταν οι Τρουπάκηδες – Μούρτζινοι; Η οικογένεια Τρουπάκη ήταν από τις πιο επιφανείς στη Μάνη την περίοδο της τουρκοκρατίας και εξελίχθηκαν σε ένα από τα πιο ισχυρά γένη της. Αναφέρονται σε γραπτές πηγές από το 17ο αι. και διοίκησαν την «καπετανία» της Ανδρούβιστας για περισσότερα από 200 χρόνια. Όσον αφορά τις ρίζες του υπάρχουν διάφοροι τοπικοί θρύλοι -λέγεται μάλιστα ότι γενάρχης τους ήταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος και στο θέμα αυτό αναφερθεί διεξοδικά στο βιβλίο του «Μάνη-Ταξίδια στη νότια Πελοπόννησο» ο φημισμένος συγγραφέας Πάτρικ Λη Φέρμορ.
Ο Παναγιώτης Τρουπάκης-Μούρτζινος και ο γιος του Διονύσιος ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Το 1821 στο συγκρότημα φιλοξενήθηκε ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και το χρησιμοποίησε ως βάση του ώστε στη συνέχεια να ξεκινήσει με άλλους αγωνιστές για να απελευθερώσουν την Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου του 1821. Μετά τον θάνατο του Διονυσίου Τρουπάκη το 1830, η οικογένεια παρήκμασε και έσβησε. Το 1967 Τα κτίρια παραχωρήθηκαν από τους τελευταίους κληρονόμους στο Ελληνικό Δημόσιο με τον όρο να γίνουν μουσείο.

Η μόνιμη έκθεση. Στεγάζεται στο τριώροφο πυργόσπιτο και περιλαμβάνει χάρτες, σχέδια, γκραβούρες, φωτογραφίες, μακέτες και λίγα αντικείμενα. Στόχος της έκθεσης είναι να εισάγει τον επισκέπτη στο θέμα των κοινωνικών δομών της περιοχής και την επίδρασή τους στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της από τους υστερορωμαϊκούς - πρώιμους βυζαντινούς έως τους νεότερους χρόνους. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στο ζήτημα της φυσιογνωμίας των οικισμών στη διάρκεια των μεταβυζαντινών χρόνων -άλλωστε αυτή είναι που καθορίζει ως τις μέρες μας τη φυσιογνωμία του μανιάτικου τοπίου.

Ωστόσο ως έκθεμα θεωρείται ολόκληρο το συγκρότημα. Έχουν αναδειχθεί οι χώροι του -ο πύργος, η στέρνα, ο ναός, ο λαχανόκηπος, το ελαιοτριβείο. Το σιδηρουργείο, μάλιστα, είναι το μοναδικό που έχει εντοπιστεί στην Μάνη.
Oργανώνονται και περιοδικές εκθέσεις. Τηλ. 27210 73638.
(Πηγές: mixanitouxronou.gr, odysseus.culture.gr).

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ και η Καρδαμύλη 

«Περαστικός βλέπεις τη Μάνη σε τρεις μέρες, περιπατητής σε τρεις μήνες, μα για να δεις την ψυχή της θέλεις τρεις ζωές». Αυτή είναι μια φράση που εξηγεί γιατί ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς περιηγητές και συγγραφείς ταξιδιωτικών βιβλίων της γενιάς του, ερωτεύτηκε τη Μάνη. 

Ο «Πάντυ», όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του, γιος του γνωστού γεωλόγου Sir Lewis Leigh Fermor, ήταν πάντα ανήσυχο πνεύμα. Όταν ήταν μόλις 18 χρονών έκανε το πρώτο του μεγάλο ταξίδι. Από τη Μάγχη διέσχισε την Ευρώπη με τα πόδια. Το 1935 έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στο Άγιο Όρος. Μετά ταξίδεψε στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα μαθαίνοντας, παράλληλα, ελληνικά.

Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής πήγε στην Κρήτη ως ταγματάρχης των ειδικών δυνάμεων και πήρε μέρος στην Μάχη της Κρήτης. Mεταμφιεσμένος σε τσοπάνη με το ψευδώνυμο Μιχάλης, επί δύο χρόνια οργάνωνε των αγώνα των ανταρτών. Το 1944 ηγήθηκε της ομάδας των Βρετανών και Κρητικών που έκαναν την απαγωγή του διαβόητου Γερμανού στρατηγού Κράϊπε. Το 1944 τιμήθηκε με το Παράσημο Διακεκριμένων Υπηρεσιών και το Παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Μετά τον πόλεμο αποφάσισε να έρθει και να ζήσει στο Καλαμίτσι της Καρδαμύλης μαζί με τη γυναίκα του, τη φωτογράφο Τζόαν Λη Φέρμορ. Εκτίσαν μάλιστα ένα εκπληκτικό σπίτι που το σχεδίασαν οι ίδιοι. Ο Φέρμορ αφοσιώθηκε στο γράψιμο βιβλίων -με θέμα κυρίως την αγαπημένη του Μάνη και άλλα σημεία της Ελλάδας, ή του εξωτερικού. Ως αριστούργημά του θεωρείται το βιβλίο που αφορά την πρώτη φάση του μεγάλου ταξιδιού του προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Φέρμορ συνέχισε να γράφει μέχρι το θάνατό του, το 2011. Για την προσφορά του στον χώρο τον Γραμμάτων του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ιππότη από τη βασίλισσα της Αγγλίας.

Το ζευγάρι είχε αποφασίσει από το 1996 να δωρίσει το σπίτι τους στο Μουσείο Μπενάκη, ώστε να χρησιμοποιείται για τους σκοπούς του, να φιλοξενεί ερευνητές και να είναι επισκέψιμο για το κοινό -κάτι που έγινε. Οργανώνονται εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε συνεργασία με ανάλογα Ιδρύματα, οργανωμένες επισκέψεις και ειδικές πολιτιστικές διοργανώσεις. Σύμφωνα με την επιθυμία των Φέρμορ, το Μουσείο Μπενάκη έχει το δικαίωμα να νοικιάζει τα κτίσματα ως χώρους φιλοξενίας, επί τρεις μήνες το χρόνο.

Ώρες επισκέψεων: Δευτέρα-Πέμπτη: 11:00 - 12:00, Παρασκευή: 14:00 - 15:00.
Ιούνιο – Σεπτέμβριο: κάθε Δευτέρα στις 12:00. Απαραίτητη η προαγορά εισιτηρίου από το Μουσείο Μπενάκη (Ε tickets).
(Πληροφορίες έχουμε αντλήσει και από το biblionet.gr).

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.