Η Κυπαρισσία και ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς

Κτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Ψυχρό (ή Αιγάλεω) στη ΝΔ Πελοπόννησο, η κωμόπολη της Κυπαρισσίας βρέχεται από τα νερά του Ιονίου και είναι γνωστή για το ενετικό κάστρο, το λεγόμενο «των Γιγάντων» και την παλιά πόλη της. Μόλις 10 χλμ. απέχει ο σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς.

Φωτογραφίες

+ 5

Κτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Ψυχρό (ή Αιγάλεω), η γνωστή κωμόπολη της Μεσσηνίας βρέχεται από τα νερά του Ιονίου και είναι γνωστή για το ενετικό κάστρο της, το λεγόμενο «των Γιγάντων». Χρονολογείται στα τέλη του 12ου-αρχές 13ου αι. και προσφέρει καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα προς όλη τη γύρω περιοχή και το Ιόνιο πέλαγος. 

Πριν πάρει την τωρινή της ονομασία η πόλη ονομαζόταν Αρκαδιά λόγω του μεγάλου αριθμού Αρκάδων που κατοικούσαν στην περιοχή. Κατά τη μυθολογία της είχε δοθεί το όνομα του έφηβου Κυπάρισσου, που ήταν ευνοούμενος του θεού Απόλλωνα. Ο Όμηρος την αναφέρει ως Κυπαρισσήεντα. 

Η αρχαία Κυπαρισσία. Λόγω της θέσης της η περιοχή κατοικήθηκε αδιάλειπτα από την ομηρική περίοδο. Η περιτειχισμένη πόλη επέβλεπε το  πέρασμα από την Ηλεία προς τα παράλια της Δ και ΝΔ Μεσσηνίας και το λιμάνι της ήταν δίαυλος προς την Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Στα βυζαντινά χρόνια εγκαταστάθηκαν στην Κυπαρισσία Αρκάδες για να γλιτώσουν από τις επιδρομές των Σλάβων. Από τον 1204 και μετά περιήλθε στην κατοχή των Φράγκων, ενώ άκμασε στην Α΄ Τουρκοκρατία (1459-1685).  

Ο οικισμός της Άνω Πόλης διατηρεί σε κάποιο βαθμό την πολεοδομική οργάνωση πόλης της όψιμης μεταβυζαντινής εποχής. Σώζονται ενδιαφέροντα δείγματα οικιών, εκκλησιαστικά μνημεία, κρήνες κ.ά. Ο ναός της Αγίας Τριάδας χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 19ου αι. Ο Άγιος Δημήτριος και τα Εισόδια της Θεοτόκου αποτελούν δείγματα της νεοκλασικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αι. 

Η Άνω Πόλη έχει ανακηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως Διατηρητέος Παραδοσιακός Οικισμός. Περπατώντας στα σοκάκια της θα βρείτε και το Λαογραφικό Μουσείο (τηλ. 27613 60025) που φιλοξενεί ενδιαφέρουσες εκθέσεις. Στεγάζεται στο βόρειο και νεότερο τμήμα του συγκροτήματος ενός οθωμανικού τεμένους κτισμένου μεταξύ 1460-1685. Εκεί έζησε μεταξύ 1881-1882 ο ποιητής Κωστής Παλαμάς. 

Το νεότερο τμήμα της κωμόπολης απλώνεται μέχρι τη θάλασσα. Αποτελείται από σύγχρονα κτίσματα και είναι ένα ολοζώντανο εμπορικό και διοικητικό κέντρο -άλλωστε η Κυπαρισσία είναι πρωτεύουσα του δήμου Τριφυλίας. Εκεί θα βρείτε την κεντρική πλατεία με το σιντριβάνι, καταστήματα, εστιατόρια, καφέ-μπαρ κ.α. 

Νότια από το λιμάνι της πόλης βρίσκεται η μικρή παραλία της πόλης -του Αϊ-Λαγούδη. Είναι αμμώδης, βραβευμένη με Γαλάζια Σημαία και διαθέτει ομπρέλες-ξαπλώστρες και beach bars. 

Παραλίες κοντά στην Κυπαρισσία. Προς τα βόρεια είναι η Σάνι, με ψιλή άμμο, ο Καρτελάς με άμμο και βότσαλο, και η οργανωμένη παραλία του Καλού Νερού στον ομώνυμο οικισμό, βραβευμένη και αυτή με Γαλάζια Σημαία. Στα 12-15 χλμ. βόρεια της Κυπαρισσίας ξεχωρίζει η μεγάλη, ωραία, αμμώδης παραλία  του Αγιαννάκη. Συνεχόμενη είναι της Ελαίας. Σ’ αυτή την παραλία, και σε άλλες της περιοχής, γεννούν τα αυγά τους οι χελώνες Καρέτα-καρέτα (θα δείτε τις φωλιές τους που τις έχουν προστατευμένες οι εθελοντές). Η μεγάλη παραλία Βουνάκι, που γειτονεύει επίσης με του Αγιαννάκη, δεν έχει οργάνωση καθώς είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000.

Προς τα νότια της Κυπαρισσίας υπάρχουν ο μικρός βοτσαλωτός κολπίσκος του Στομίου, η Αγία Κυριακή μπροστά από τον ομώνυμο οικισμό και ο Αγρίλης κοντά στα Φιλιατρά. 

Στον κόλπο της Κυπαρισσίας εκβάλλει ο ποταμός της Νέδας. Αξίζει να γνωρίσετε το καταπληκτικό φαράγγι της με τους καταρράκτες. 

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αν βρεθείτε στην Κυπαρισσία τον Αύγουστο θα δείτε το υπαίθριο παζάρι αντικών και παλαιών αντικειμένων. Οργανώνεται στο μεγάλο καλντερίμι της Παλιάς Πόλης και κρατάει 6 ημέρες. Στη διάρκειά του γίνεται γευσιγνωσία με Τριφυλιακά κρασιά. Η περιοχή παράγει επίσης παρθένο ελαιόλαδο και ελιές, σταφίδα, σύκα, εσπεριδοειδή και κηπευτικά.

Πολύ αξιόλογο είναι το πενταήμερο Διεθνές Φεστιβάλ Παράδοσης «Κυπαρισσιακές Ηλιαχτίδες» (Kyparissia Sunshine International Folklore Festival). Διοργανώνεται 25-30 Αυγούστου από τον Δήμο Τριφυλίας και τον Μορφωτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο Κυπαρισσίας, με την υποστήριξη του ελληνικού τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου των Οργανωτών Λαϊκού Πολιτισμού και Παραδοσιακών Τεχνών (CIOFF-Official Partner of UNESCO). Αποσκοπεί στη βελτίωση της γνώσης για τον πολιτισμό και την ιστορία των λαών.

Ο παλαιός νερόμυλος του Κατσαπρόκου ή Μαυρογένη απέχει 2 χλμ. από την  Κυπαρισσία. Λειτουργούσε πριν από το 1850, έχει κηρυχθεί Διατηρητέο Μνημείο της προβιομηχανικής περιόδου και αναστηλώθηκε από την οικογένεια Ιμιρζιάδη. Θα τον δείτε σε λειτουργία, και μετά μπορείτε να επισκεφθείτε το κτήμα του μύλου, το παραδοσιακό καφενείο κι ένα μαγαζάκι με τοπικά προϊόντα.    

Η Νήσος Πρώτη
Το νησάκι αυτό βρίσκεται απέναντι από τη Μαραθόπολη (περίπου 28 χλμ. από την Κυπαρισσία). Μπορείτε να πάτε με δικό σας σκάφος, ή με την εταιρεία που κάνει scuba diving στην περιοχή.

Το νησάκι έχει μια θαυμάσια παραλία που λέγεται Βουρλιά και έχει γαλαζοπράσινα νερά. Το μοναδικό του κτίσμα είναι της μονής της Κοιμήσεως Θεοτόκου Γοργοπηγής, ενώ υπάρχουν και ερείπια αρχαίας ακρόπολης. Η οχύρωση προστάτευε έναν αρχαίο οικισμό και ήταν σε χρήση για πολλούς αιώνες, μέχρι το τέλος του Μεσαίωνα. 

Κάτω από το μοναστήρι βρίσκεται η λεγόμενη Σπηλιά της Φώκιας, όπου μπορεί εκτός από φώκιες να δείτε χελώνες ή και δελφίνια. Στον μικρό κόλπο Γραμμένο διακρίνονται χαράγματα και επιγραφές από τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή.

Η Πρώτη εκτός από ωραίους βυθούς έχει και δύο ναυάγια. Το ένα βρίσκεται σε βάθος μόλις 5 μ. κοντά στην παραλία, είναι σιδερένιο και έχει μήκος 20 μέτρα. Μετέφερε μπιτόνια με βενζίνη και το βύθισαν τα ιταλικά αεροπλάνα στον πόλεμο. 

Το δεύτερο είναι ξύλινο, κουβαλούσε βαρέλια με γάλα και βρίσκεται στον βυθό περίπου στα 40 μ. βάθος. Αυτό θα το δείτε κάνοντας scuba diving και snorkeling.

Μπορείτε, τέλος, να περιπλεύσετε το νησάκι με sea kayak. 

Η αρχαία Περιστεριά
Ο αρχαιολογικός χώρος απέχει περίπου 10 χλμ. από την Κυπαρισσία και βρίσκεται κοντά στο χωριό Μύρο. Στην Περιστεριά φαίνεται ότι άκμασε σημαντικός οικισμός στα τέλη της Υστεροελλαδικής περιόδου. Ο πλούτος των ευρημάτων και το μέγεθος των κτισμάτων -που ανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ. ή και παλαιότερα-, παραπέμπουν στα μεγαλόπρεπα αρχιτεκτονικά μνημεία του μυκηναϊκού πολιτισμού. Μέχρι σήμερα, τα κυριότερα ευρήματα είναι τέσσερις θολωτοί τάφοι -ο μεγαλύτερος από τους οποίους είναι μάλιστα και μεγαλύτερος της Μεσσηνίας και της δυτικής Πελοποννήσου. Ήρθε στο φως επίσης τμήμα ανακτόρου και πολλές οικίες. Στους θολωτούς τάφους της Περιστεριάς ανακαλύφθηκαν κοσμήματα, είδη καθημερινής χρήσης και άλλα.   

Αυτού του είδους οι τάφοι, εμφανίστηκαν στη Μεσσηνία πριν εξαπλωθούν στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο. Διαμορφώνονταν έτσι ώστε να θυμίζουν οικίες. Είχαν έναν μακρύ διάδρομο που οδηγούσε στην κεντρική αίθουσα, την  «τελευταία κατοικία» του νεκρού.

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.