Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας

Τα οικοσυστήματα της λιμνοθάλασσας της Γιάλοβας, η παραλία της Βοϊδοκοιλιάς, ο όρμος του Ναβαρίνου και το νησί της Σφακτηρίας αποτελούν ένα ενιαίο σύμπλεγμα βιοτόπων ιδιαίτερα σημαντικών για την Ελλάδα, το οποίο έχει περιληφθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Όλη αυτή η περιοχή είναι και από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της Πελοποννήσου.

Φωτογραφίες

+ 4

Τα οικοσυστήματα της λιμνοθάλασσας της Γιάλοβας, η παραλία του όρμου της Βοϊδοκοιλιάς, ο όρμος του Ναβαρίνου και το νησί της Σφακτηρίας αποτελούν ένα ενιαίο σύμπλεγμα βιοτόπων ιδιαίτερα σημαντικών για την Ελλάδα, το οποίο έχει περιληφθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Όλη αυτή η περιοχή είναι και από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της Πελοποννήσου. 

Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας ή Διβάρι (5 χλμ. ΒΔ της Πύλου) είναι ο νοτιότερος, διεθνούς σημασίας, υγρότοπος των Βαλκανίων και έχει χαρακτηριστεί ως «Ζώνη Ειδικής Προστασίας» (ΖΕΠ). Είναι, επίσης, από τις λίγες «Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά» (ΣΠΠ) κατά μήκος της ΝΔ ακτής της Ελλάδας. Βρίσκεται επάνω σε έναν σημαντικό δρόμο μετανάστευσης των πουλιών (Μεσόγειος -Μαύρη Θάλασσα) και είναι ο πρώτος σταθμός που συναντούν στην Ευρώπη, ύστερα από έναν μαραθώνιο 3.000 χλμ. πάνω από τη Σαχάρα και την Μεσόγειο. Είναι επίσης ο τελευταίος πριν επιστρέψουν στην κεντροδυτική Αφρική για τον χειμώνα. 

Η ρηχή υφάλμυρη λίμνη περιβάλλεται από αμμώδεις παραλίες, αλίπεδα, υφάλμυρα έλη και δάση με αρμυρίκια. Δέχεται γλυκά νερά από το ρέμα του Ξερολάγκαδου και τις πηγές του Τυφλομύτη, ενώ ανάλογα με την άμπωτη και την παλίρροια, μπαίνει και θαλασσινό νερό. Η αλληλεπίδρασή τους δημιουργεί ένα ευαίσθητο και δυναμικό σύστημα, ευνοώντας την ποικιλομορφία βλάστησης και βιοτόπων που κάνουν την περιοχή ιδανική για τα πουλιά και πολλές άλλες μορφές ζωής.  

Στη Γιάλοβα έχουν καταγραφεί 271 είδη πουλιών από τα οποία τα 81 έχουν αναγνωρισθεί ως απειλούμενα στην Ευρώπη και 4 από αυτά απειλούνται παγκοσμίως. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται διάφορα είδη ερωδιών, οι σπάνιοι βουνοσφυρίχτες και θαλασσολιμόζες, οι λευκοτσικνιάδες και αργυροτσικνιάδες, τα φλαμίνγκο, οι κορμοράνοι, οι ψαραετοί, οι μικροτσικνιάδες, οι μαυρολαίμηδες.

Η χλωρίδα της Γιάλοβας περιλαμβάνει ενδημικά και σπάνια είδη, ενώ στην κατηγορία της πανίδας έχουν καταγραφεί 34 είδη ερπετών, 28 είδη θηλαστικών και 16 είδη ψαριών. 

Η Γιάλοβα είναι το μοναδικό μέρος στην Ευρώπη όπου επιβιώνει και αναπαράγεται ο αφρικανικός χαμαιλέοντας (Chameleo africanus). Κυριότερο χαρακτηριστικό τους είναι η αλλαγή χρώματος τόσο για καμουφλάζ όσο και για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Τρέφονται με έντομα, ζουν μέχρι 2 χρόνια, και γεννούν τον φθινόπωρο μέσα στην άμμο από 40 έως 50 αυγά. 

Σημαντικό οικότοπο αποτελεί και ο όρμος της Βοϊδοκοιλιάς, η λωρίδα άμμου του οποίου καλύπτεται από ψηλές λευκές θίνες (Ammophila arenaria). Είναι ένα οικοσύστημα που βρίσκεται σε συνεχή σχηματισμό λόγω της δράσης του αέρα και της θάλασσας. 
(Μεταξύ των πηγών για τα κείμενά μας είναι η μεταπτυχιακή διατριβή «Πύλος. Μελέτη Διαχείρισης και Ανάδειξης του Πολιτισμικού Τοπίου του Όρμου του Ναβαρίνου, 2012, της Αλεξάνδρας Βαλσαμάκη).  

Παρατήρηση πουλιών
Υπάρχουν δύο παρατηρητήρια κλειστού τύπου, ένα στο δρόμο για τη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας κι ένα στη Βοϊδοκοιλιά. Επίσης, υπάρχει ένα ψηλό παρατηρητήριο ανοιχτού τύπου στο εσωτερικό της λιμνοθάλασσας. Στο Κέντρο Ενημέρωσης της Ορνιθολογικής Εταιρείας, στο παλιό αντλιοστάσιο, ξεκινά και καταλήγει το «Μονοπάτι της Φύσης». Μέσω αυτού θα περιηγηθείτε περιμετρικά της λιμνοθάλασσας και θα γνωρίσετε τους διαφορετικούς οικοτόπους. Η σήμανση είναι καλή και θα πρέπει να τηρείτε τους κανόνες για να μην τρομάζετε τα πουλιά. Κιάλια και τηλεσκόπια θα σας χρειαστούν.  

Ήξερες ότι

Στην Γιάλοβα οργανώνονται πολλές δραστηριότητες που αφορούν την περιβαλλοντική εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση όλων μας ώστε να κατανοήσουμε όλοι καλύτερα  την αξία του φυσικού περιβάλλοντος και τη σημασία της διατήρησης και προστασίας του. (Δείτε περισσότερα: https://old.ornithologiki.gr). 

Η Γιάλοβα έχει χαρακτηριστεί και αρχαιολογικός χώρος, μαζί με την Βοϊδοκοιλιά. Βόρεια της παραλίας βρίσκεται ο θολωτός τάφος του Θρασυμήδη. Στη νότια πλευρά, κάτω από το μεσαιωνικό Παλαιόκαστρο, υπάρχει το σπήλαιο του Νέστορα, όπου ανακαλύφθηκαν ίχνη κατοίκησης από τη νεολιθική περίοδο.

Τοποθεσία

Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη.